Coffee mythologies…

Coffee mythologies…

1000+1 ιστορίες καφέ!

Του Αργύρη Μαρίνου

Όπως όλα τα ωραία πράγματα σε αυτό τον κόσμο έχουν αποκτήσει τους δικούς τους θρύλους στο διάβα του χρόνου, έτσι και ο καφές, το πολυτιμότερο ίσως μετά το νερό ρόφημα, δε θα μπορούσε να μην έχει τη δική του μυθολογία προέλευσης, καθώς στις ευεργετικές του ιδιότητες  (βοηθάει τον νου να αποδώσει διαύγεια και το σώμα ευεξία) υποκλίθηκε όλος ο πλανήτης!

Οι απόψεις των ειδικών γύρω από την ιστορική ανακάλυψη αλλά και τις πιθανολογούμενες χώρες που «εγκυμόνησαν» τον πρώτο σπόρο του καφέ διίστανται σθεναρά, χρησιμοποιώντας ως επί το πλείστον αναφορές περιηγητών, ταξιδιωτών, εμπόρων της εποχής και τοπικούς λαϊκούς μύθους, χωρίς όμως μέχρι στιγμής να υπάρχουν ικανές σαφείς αποδείξεις, παρά μόνο ενδιαφέρουσες δυνατές ενδείξεις! Το ρόφημα που έφερε τα πάνω – κάτω στην καθημερινότητα των ανθρώπων προσδίδοντας ζωντάνια στο σώμα και διαύγεια στο νου, έχει την καταγωγή του με μεγάλες πιθανότητες από την μαύρη Ήπειρο, που λόγω… ιδιοσυγκρασίας κλίματος, χώματος και μορφολογίας του εδάφους διαθέτει όλα όσα χρειάζεται η «καφεδιά» για να δώσει ποιοτικά και ποσοτικά το «ενεργειακό της κερασάκι»! Το πιθανότερο είναι ότι ο καφές έγινε γνωστός στην Αραβία μέσω όμως της Αφρικής και πιο συγκεκριμένα της Αιθιοπίας, στην οποία υπάρχουν γραπτές αναφορές και μαρτυρίες ότι το δένδρο του καφέ προέρχεται από την Αβησσυνία και ειδικότερα από το παλαιό κρατίδιο Kaffa, (βλέπετε καμιά συγγένεια με τη σημερινή ονομασία του καφέ;) στο οποίο και σήμερα ο παρατηρητής – ταξιδευτής μπορεί να συναντήσει άγρια ακαλλιέργητα δένδρα καφεδιάς.  Οι μύθοι βέβαια για την καταγωγή του καφέ είναι όσοι και οι …ποικιλίες του, αφού οι περισσότεροι λαοί της Α. Αφρικής  αλλά και της Μ. Ανατολής με κατά κανόνα τροπικό κλίμα, διεκδικούν την πατρότητα του! Εμείς θα αναφέρουμε κάποιους από αυτούς έτσι για την ..ιστορία! Ένας από τους μύθους λοιπόν, λέει ότι ο ανώτατος ιερέας του Άντεν ο Τζεμαλεντίν, σε ένα ταξίδι του στη Περσία γνώρισε εκεί κ έφερε τον καφέ! Κάποια μέρα που αρρώστησε, ήπιε από αυτό το ρόφημα και ανάκτησε σε εύλογο χρόνο τις δυνάμεις του! Βάζοντάς τον στο καθημερινό του μενού, παρατήρησε πως αυτό το ρόφημα του χάριζε μια πρωτόγνωρη για αυτόν ευεξία! Δεν άργησε λοιπόν να διαδώσει το ρόφημα αυτό στους δερβίσηδες και τους αυλικούς του, με αποτέλεσμα οι Σούφι να συμπεριλάβουν τον καφέ σε όλες τις μυστικιστικές τελετές τους και να τον διαδώσουν στους ομόλογους τους άρχοντες από άλλες φυλές! Ο Τζεμαλεντίν πέθανε γύρω στο 1470 και από τότε σύμφωνα με αυτή την παράδοση, πιθανολογείται η εξάπλωση του καφέ από την Ανατολή προς δυσμάς.  Άλλος μύθος της Ανατολής λέει ότι ο Σέικ Αζι Μπιν Ομάρ, γνωστός γιατρός στην αυλή του δάσκαλού του Σείκ Τσαντέλι ιδρυτή και άρχοντα της πόλης Mocha στην Υεμένη, κατά την επιστροφή τους προς τη πόλη, ο τελευταίος αρρώστησε και πέθανε! Τότε εμφανίστηκε στο όνειρό του μια λευκή οπτασία που του υπέδειξε να συνεχίσει το ταξίδι για τη Mocha. Όταν όμως έφτασε στη πόλη μια φοβερή επιδημία πανώλης σάρωνε τους πάντες και τα πάντα. Με τη βοήθεια του προφήτη του Μωάμεθ, ο Ομάρ έσωσε πολλούς και ειδικότερα την ωραία κόρη του βασιλιά που την ερωτεύθηκε παράφορα. Αργότερα όταν προσπάθησε να την αποκτήσει επίσημα, ο βασιλιάς τον εξόρισε από τη πόλη στα γύρω βουνά, όπου ο δυστυχής ερωτευμένος γιατρός κρύφτηκε σε μια σπηλιά υποφέροντας το πρώτο καιρό από τη πείνα. Στην απελπισία του επικαλέστηκε τον αποθανόντα δάσκαλό του και ζήτησε να τον σώσει από τις κακουχίες. Ο δάσκαλος τον οδήγησε με το γλυκό κελαίδημα ενός πουλιού, σε ένα παράξενο δένδρο με λευκά άνθη και μικρούς μαυροκόκκινους καρπούς που κρέμονταν από τσαμπιά, κάτι που πρώτη φορά έβλεπε! Ο γιατρός θορυβημένος, μάζεψε όσους από αυτούς τους καρπούς μπορούσε να κουβαλήσει και γύρισε στη σπηλιά του όπου σιγοβράζοντας τους καρπούς, ανακάλυψε ένα πρωτόγνωρο για αυτόν ρόφημα με έντονο άρωμα που όταν το έπινε τον τόνωνε σε μεγάλο βαθμό! Το ίδιο ρόφημα πρόσφερε απλόχερα σε όσους φίλους τον επισκέπτονταν από τη Mocha και αρκετούς από αυτούς θεράπευε με το «μαγικό» του ρόφημα! Οι ίδιοι δεν άργησαν να διαδώσουν το νέο «θεϊκό φάρμακο» στην υπόλοιπη πόλη και έτσι ο Ομάρ γύρισε θριαμβευτικά στη Μocha, με τoυς ευεργετημένους κατοίκους της να κτίζουν προς τιμή του ένα μοναστήρι, ενώ ο Ομάρ ανακηρύχθηκε ‘Άγιος-προστάτης της πόλης, (…σας θυμίζει τίποτα η λέξη Mocha;) Τελευταία αναφορά  και η πλέον διαδεδομένη είναι αυτή που λέει ότι όταν κάπου κοντά στα παράλια της Υεμένης στην ερυθρά θάλασσα κάποιοι μοναχοί βοσκοί είδαν να κατσίκια τους να μασάνε κάτι περίεργους πρασινοκόκκινους καρπούς, εκείνα με τη σειρά τους γινόντουσαν ιδιαίτερα ζωηρά και ευέξαπτα!

Με τις πολλές φορές μάζεψαν και αυτοί λίγους από αυτούς τους καρπούς και τους πήγαν στον ηγούμενο του μοναστηριού, ο οποίος αφού τους σιγόψησε στη φωτιά, στη συνέχεια τους έτριψε με μια πέτρα και έβαλε τη σκόνη τους μέσα σε βραστό νερό! Αμέσως αναπήδησε ένα θεσπέσιο άρωμα από το μαύρο αυτό ζουμί, ενώ όταν το ήπιαν ένιωσαν όλοι τους μια έξαψη και μια ζωντάνια πρωτοφανή, χαρακτηρίζοντας έτσι αυτό το ρόφημα Θεόσταλτο, αφού μπορούσαν πλέον να αγρυπνούν προσευχόμενοι περισσότερο!

…ανακάλυψε ένα πρωτόγνωρο για αυτόν ρόφημα με έντονο άρωμα που όταν το έπινε τον τόνωνε σε μεγάλο βαθμό!